Jak przygotować grafikę do druku wielkoformatowego?

Najczęściej grafikami wielkoformatowymi są reklamy zewnętrzne, które umieszczane są poza miejscem zamieszkania odbiorców i ich funkcja to dotarcie do konsumentów w czasie drogi do pracy, szkoły, sklepu itp. Reklamy zewnętrzne są prezentowane na specjalnie do tego przeznaczonych nośnikach: citylightach, tablicach reklamowych, słupach ogłoszeniowych, billboardach, wiatach kiosków, przystanków, telebimach czy witrynach sklepowych. Druk wielkoformatowy, czyli jedna z najpopularniejszych form reklamy zewnętrznej, dzięki nowoczesnej technice cyfrowej umożliwia drukowanie materiałów na praktycznie każdej powierzchni.

Przygotowanie grafiki wielkoformatowej do druku to bardzo istotna kwestia rządząca się swoimi prawami. Dlatego jeśli zależy Ci, aby projekt dobrze wyglądał na konkretnym nośniku musisz uwzględnić kilka wytycznych podczas jego przygotowywania.

Odległość i podłoże

Podstawowe pytanie brzmi: z jakiej odległości należałoby oglądać reklamę? Dwa, trzy, pięć, piętnaście, czy więcej metrów? Im dalej od widza ustawimy obraz, tym niższej rozdzielczości potrzebujemy.

Jaka zatem będzie docelowa rozdzielczość grafiki wielkoformatowej? Wszystko zależy od tego do czego chcesz zastosować grafikę wielkoformatową. Najpierw jednak, trzeba mądrze wybrać podłoże drukarskie.

Różnorodność i możliwości są olbrzymie, zarówno jeśli chodzi o typ instalacji, np. flaga, klasyczna reklama banerowa, plandeka samochodowa i wiele innych, jak również w wypadku zastosowanych materiałów.

Mówimy m.in. o siatkach mesh i foliach OWV (używane są np. na rusztowaniach zakrywających remontowane budynki), wszelkich foliach i papierach premium, którymi wyklejane są tablice reklamowe o różnych wielkościach (najczęściej 5 x 3m, 2 x 1m albo 2 x 3m).

Projekt grafiki wielkoformatowej!

Rozdzielczość grafiki do druku wielkoformatowego

Dla każdego rodzaju materiału zalecana jest nieco inna rozdzielczość. Przykładowo dla popularnego papieru blueback: 70 dpi, a siatka mesh, rozpinana na rusztowaniach o kilkunastu metrowej wielkości, w dodatku dziurkowana wystarcza rozdzielczość 50 dpi.

Upraszczając: im większy format grafiki wielkoformatowej, tym mniejsza rozdzielczość obrazu.

• przy projektach małoformatowych (np. ulotki, wizytówki) - przygotowane grafiki powinny mieć 300 dpi i nie być rozpikselowane.
• projekty wielkoformatowe (np. roll-upy, banery) - powinny zostać wykonane w skali 1:10, z zachowaniem odpowiedniego dpi. Rozdzielczości w tym przypadku bywają naprawdę niskie - nawet do 30 dpi.

Prościej - im dana grafika będzie ustawiona dalej od odbiorcy, tym niższą rozdzielczość warto zastosować. Dostarczenie do drukarni projektów o zbyt dużej rozdzielczości (zbyt ciężkich) może zostać potraktowane jako błąd, co poskutkuje odrzuceniem pliku i koniecznością poprawek, jak wiadomo, większy koszt, możliwa frustracja i niezadowolenie autora oraz klienta.

Ważne! Przed wyborem drukarni warto poznać wymagania co do rozdzielczości grafiki!

Tabela rodzielczości

Sugerowana tabela rozdzielczości wydruków wielkoformatowych. Źródło: własne

Powyżej, dla ułatwienia podaję tabelę rozdzielczości grafiki dla wydruków wielkoformatowych. Na jej podstawie możesz ustalić, jaka powinna wartość, w zależności od wielkości grafiki. W tabeli podałam wartości w DPI i ich zależność od odległości obserwatora oraz wielkości wydruku. Przygotowanie grafiki według podanej tabeli, ułatwi Ci znalezienie odpowiednich wartości, bez konieczności wprowadzania niepotrzebnych poprawek.

DPI, PPI, LPI, SPI - o co chodzi z tymi skrótami?

Różnego rodzaju skróty są fajne i przydatne, ale nie zawsze. W szczególności, gdy jeszcze ich nie znamy. Dlatego tutaj podrzucam Ci kilka terminów graficznych, przydatnych podczas przygotowania grafiki do druku wielkoformatowego.

DPI (ang. dots per inch - kropki na cal) - odnosi się do rozdzielczości urządzeń drukujących i naświetlających.

PPI (ang. pixels per inch - piksele na cal) - rozdzielczość obrazów bitmapowych, komputerowych (kwadraciki na monitorze).

LPI (ang. lines per inch - linie na cal) - tzw. liniatura druku, którą łatwo dostrzec podchodząc do wielkiego kilkumetrowego banera reklamowego na odległość ramienia.

SPI (ang. samples per inch -  próbki na cal) - rozdzielczość próbkowania urządzeń skanujących.

Bitmapy czy wektory? Co wybrać?

Przygotowując wydruki wielkoskalowe, w miarę możliwości używaj obrazów wektorowych. Dlaczego? Wektory działają trochę inaczej niż bitmapy (grafika rastrowa). W przeciwieństwie do obrazów bitmapowych, wektory nie są złożone z pojedynczych pikseli przypisanych do ustalonej lokalizacji i wartości kolorów. Zamiast tego ich kształty, linie i kolory są definiowane za pomocą równań matematycznych. Oznacza to, że niezależnie od tego, jak bardzo skalujesz obraz wektorowy, pozostanie on wyostrzony.

Inna zaleta obrazów wektorowych? Rozmiary plików są mniejsze niż odpowiedniki bitmap. Na początku może się to wydawać nieistotne, ale jeśli chcesz wydrukować plik kilka razy, plik zostanie znacznie szybciej przepracowany przez drukarkę. (mniejszy rozmiar oznacza również, że podczas pracy z plikiem wystąpi mniej spowolnień, dodatkowo spędzisz mniej czasu na przesyłaniu i pobieraniu).

Grafika wielkoformatowa dla Ciebie!

Kolory przy wydrukach wielkoformatowych

Podobnie jak w przypadku fontów, odległość wyświetlania będzie kluczowym czynnikiem przy wyborze kolorów. Wybierz kolor tła, który dobrze kontrastuje z tekstem i elementami graficznymi, aby widzowie mogli łatwo odczytać baner.

Kolejna sztuczka - utrzymanie prostoty kolorów; w większości przypadków wystarczą dwa, trzy kolory. Należy pamiętać też o rozbarwieniach (czyli procentowej ilości nakładania kolorów w palecie CMYK).

Przykładowo najlepsza kombinacja dla uzyskania głębokiej czerni w CMYK:

C – 30%, M – 30%, Y – 30%, K – 100%.

Zbyt wysokie nafarbienie może skutkować długim schnięciem farby, a niekiedy nawet ściekaniem z podłoża, bądź pękaniem po wyschnięciu.

Ważne! Przygotuj pliki w modelu kolorów CMYK. Zastosowanie przestrzeni barwnej RGB może generować problemy, najczęściej dotyczące odbiegania kolorystycznego projektu, od zamierzonego efektu finalnego.

Ponadto zwykle przestrzeń barwna RGB i tak zostanie przekonwertowane na CMYK, niestety bardzo często kosztem jakości kolorów, a co za tym idzie całego projektu. Kolejny istotny aspekt to unikanie gradientów - mogą ulec zacieśnieniu po wydrukowaniu. Jeśli musisz użyć tej formy, wykorzystaj kolory będące blisko siebie w palecie barw i ustaw cienie na minimalnym poziomie.

W sytuacji formatów programów CorelDraw albo Photoshop, zapisuj pliki bez warstw, masek i kanałów, krócej spłaszczone, co oznacza, że dokumenty mają być jednorodne, bez dodatkowych treści.

Więcej na temat przestrzeni barwnej w grafice przeczytasz w naszym poradniku: CMYK, RGB, Pantone, co to jest? Podobieństwa i różnice!

Marginesy bezpieczeństwa i spady

W celu uniknięcia niepożądanych białych obramowań na wydruku, powinieneś uwzględnić spady, czyli około 3mm zapasy przekraczające linię cięcia projektu. Często możesz usłyszeć stwierdzenie:

format netto (oznaczający format docelowy) oraz format brutto (format z zapasami, czyli spadami).

Dodatkowo przydatne są - w szczególności w sytuacji cięcia gilotyną - marginesy bezpieczeństwa, czyli około 5mm odstępy między istotnymi elementami graficznymi, a ramką projektu.

Grafiki do druku wielkoformatowego - przykłady wymagań drukarni

Nawet wieloletni specjaliści miewają problemy z poprawnym przygotowaniem wydruków wielkoformatowych. Specyfikacja plików przeznaczonych do druku wielkoformatowego powinna zawierać informacje na temat kolorów, fontów, formatów, spadów i wykrojników. Najczęściej drukarnie wielkoformatowe udostępniają takie informacje na swoich stronach, warto je wcześniej przejrzeć, aby nie dokładać sobie niepotrzebnej pracy.

Przedstawię Ci przykładowe wymogi drukarnii, które należy spełnić przy składaniu zlecenia na wydruk grafiki wielkoformatowej:

• pliki powinny zostać dostarczone w formatach: pdf, jpg, tif i skali 1:1 lub 1:10,

* Stosowanie plików otwartych (format ai albo cdr) może skutkować doliczeniem dodatkowych opłat, za przygotowanie projektu do druku.

• wszelkie warstwy pliku należy spłaszczyć, czcionki zamienić na krzywe, ponadto należy usunąć wszystkie cienie, przezroczystości, soczewki, maski, wypełnienia teksturami itp. Nie zalecamy również dodawania kostek kolorystycznych, paserów, znaczników cięcia itd.,
• pliki wielostronicowe, należy zapisywać w oddzielnych plikach, tzn. każda praca zapisana osobno,
• przestrzeń barwna w trybie CMYK, a paleta barw PANTONE przełożona na skalę CMYK, zgodnie ze wzornikiem PANTONE. Pliki z zastosowaniem kolorów RGB zostaną automatycznie przekonwertowane, co może znacząco wpłynąć na jakość projektu,
• nie zalecamy stosowania nadruków, ponieważ może to spowodować zniknięcie obiektu, badź zmianę kolorów podczas druku wielkoformatowego,
• rozdzielczość grafik powinna zostać ustalona w zależności od odległości, z jakiej będzie oglądana:
  • mniej niż 1 metr, np. zdjęcia około 300 dpi,
  • 1 metr, np. plakaty około 150-260 dpi,
  • większe odległości np. billboardy około 50 dpi,
• zalecamy dołączanie do plików właściwych podglądów w niskiej rozdzielczości w formacie jpg,
• projekt grafiki powinien być przygotowany z uwzględnieniem techniki druku i rodzaju obróbki,
• do zamówienia należy dostarczyć informacje związane z: nazwą pliku, nazwą zlecającego, ilością kopii, nazwą materiału, formatem pracy, sposobem wykończenia grafiki, uzgodnionym / oczekiwanym terminem wykonania, danymi do wystawienia faktury VAT.

Odpowiednie przygotowanie pliku do druku to bardzo istotna kwestia, dlatego znając już podstawowe wymagania, warto wybrać najbardziej korzystną technikę druku. Przeczytaj nasz poradnik o 11 najpopularniejszych technikach drukarskich i wybierz najlepszą!

Podsumowanie

Przygotowanie grafiki wielkoformatowej do druku nie jest takie proste i wymaga pewnej wiedzy. Dlatego przygotowując projekty grafiki wielkoformatowej, warto mieć na względzie wiele kwestii, znacznie więcej niż przy materiałach przeznaczonych wyłącznie do prezentacji na stronach www, czy drukach tradycyjnych. Warto zgłębić powyższe kwestie by uniknąć nieporozumień ze zleceniodawcą oraz drukarnią, która będzie realizować projekt.